کشف جدید نسخه سوّم حماسه قوقوت آتا

نشریّه اوزان - تبریز
نشریّه اوزان – تبریز

یانگی تاپئلان غورقوت آتانئنگ اوٚچینجی نسخه سی (کیتابی دأدأ غورقوت)

آغاز سخن:

تورنتو – دکتر خانگلدی اونق: – اخیراً خبر مسرّت بخشی در فضای رسانه های دنیا منتشر گردید که حکایت از حماسه ای بزرگ از تاریخ کهن ملّت ما دارد، آن کتاب مشهور تاریخی – حماسی «غورقوت آتا /کیتابی دأدأ غورقوت/» می باشد. قبل از این که وارد اصل ماجرا بشویم، از یک کنفزانس بین المللی معروفی که در سال 1999/ در پایتخت نسل برحقّ وی عشق آباد ترکمنستان مستقل برگزار شده بود، که در آن تمام ترک شناسان طراز اوّل دنیا از جمله محمد سارای، فاروق سومر، محققین برجسته ترکمن، ترک های آذربایجان و سایر اقمار ترک زبان دنیا و دانش پژوهان روسیّه در آن شرکت داشتند که سخنرانی ها و تز های ارائه شده آن طی کتابی با عنوان غورقوت آتا که اهم آن ها از بین 1500 مقاله از تزیس ها و داکالات های متن سخنرانی ها در عشق آباد منتشر شده است، تمام مقالات شرکت کنندگان از جمله متن سخنرانی اینجانب نیز که در آن ایّام که یکی از جمع هیئت گردانندگان کنفرانس از پژوهشکده تاریخ بودم نیز در موضوع «نسخه های یافته شده غورقوت آتا در کشورهای خارج /غورقوت آتا اپوسی نئنگ داشاری یورت لارداقی واریانتی/» اشاره شده است که متن آن را قبل از اینکه وارد نسخه کشف شده ان در ترکمنصحرا از جانب محققین نسخه «ترکمنصحرا استاد ولی محمد خوجه» انجام گرفته است، در این جا گذرا اشاره می کنیم:
نسخه اصلی این مقاله بزبان ترکمنی با الفبای کریل روسی که در آن ایّام در جمهوری ترکمنستان هنوز الفبای کریلیکی مرسوم بود، به کنفرانس ارائه گردید. سپس آن را در زبان های تورکی تورکیّه، ترکمنی لاتین، انگلیسی، روسی و فارسی برگردانده شده است. این مقاله در مؤسسات تحقیقاتی دنیا منتشر گردید که در مقاله مبسوط دیگری آورده شده است.

متن سخنرانی ارائه شده از طرف اینجانب در کنفرانس بین المللی غورقوت آتا:

این مقاله در موضوع:
«نسخه های یافته شده غورقوت آتا در کشورهای خارج»

قورقوت آتا
قورقوت آتا

در کنفرانس «غورقوت اتا» از جانب نویسنده این سطور به سال 1999/م.، – عشق آباد قرائت گردیده است!

بر اساس روایات یکی از مورّخین قرن پانزدهم که می گوید: «- در دوره ای نزدیک به ایّام حضرت محمّد، در بین طوایف اوغوز شخصیّتی با عنوان «دأده غورقوت» ظهور کرده است. وی در زبان طوایف اوغوز کتابی نوشته که آن کتاب به نام «دأده غورقوت» مشهور گشته است.»[1]

اثر حماسی «غورقوت آتا» که قدمت آن، تا قبل از نزدیک به دوره حضرت محمد عنوان شده است، اعصار زیادی را طی طریق نموده و در بطن قرون اسرار آمیز خلق شده، در مورد وقایع متعدد، از قهرمانی ها، مردانگی ها، از صفت ها و اخلاق های پاک بشری پیام می رساند. این حماسه اساساً در قرن 14 تا قرن 16 در ایّام سلسله ترکمن های آق قویونلی کتابت و به دقّت جهانیان رسانده شده است. این اثر در طول ایّام متمادی دقّت و نظر پژوهشگران و مورّخین دنیا را به خود جلب نموده است.

ادامهٔ مطلب »

سرنوشت محمدصفا یوناچی برادر گمشده عارف شهیر مختوقلی فراغی

عطا ایشان و علی آقا جرگلان

عطا ایشان و علی آقا جرگلان

د. خ. اونق: در منابع تاریخی پژوهش های آکادمیکی تاریخ ترکمنستان آمده است: «مختومقلی فراغی در گشایش روابط نزدیک بین ترکمن و افغان بی تفاوت نبوده است. وی در مورد سفر «چاودئرخان» به افغانستان، مجموعه ای از اشعار را در آثار خود به آن تخصیص داده است. متاسّفانه نام این اشعار در اسناد و فرمان های احمد شاه آورده نشده است. در آن اسناد احتمالاً به نام واقعی چاودورخان نیز باید اشاره شده باشد. بر حسب عادت یکی از آن اسامی در اسناد آرشیوی رقم می خورد. برادران مختومقلی؛ محمد صفا و عبدالله نیز در مسیر راه افغانستان منجر به ناپدید شدن غم انگیز آن ها می گردد. علاوه بر آن، جهت یافتن برادران خویش، احتمالاً خود مختومقلی نیز به سوی افغانستان روانه شده باشد، دور از واقعیّت نیست. شاعر به این امر و افعال در شعر «اوغلوم آزادئم /پسرم آزادی/» نیز در ارتباط با مناظره با پدرش پرداخته است، گواهی می دهد.»

ترکمنصحرا – کانال تلگرامی قرّه ناوه :

@gharnaveh

روابط ترکمن-افغان

سندی از این روابط ترکمن – افغان مندرج در مجلّه فراغی شماره 57

محمد صفا برادر مختومقلی فراغی اندیشمند و شاعر بزرگ تورکمن فرزند دولت محمد ازادی بوده ،مختومقلی در دیوان شعرش چندین شعر درباره برادرش محمد صفا سروده از جمله شعر عبدلله که اینگونه شروع می شود
داغا عرضیم ایدیپ توتدیم خبرینگ
لال بولیبدور تیلی دیماز ازارینگ
آتا انه سیزدور سنینگ قرارینگ
قایدا وطن تودینگ قارداش عبدلله.

ترجمه
به کوه عرض و حال کرده ،خبرت را گرفتم
لال شده زبانش چیزی نگفت
تو بدون پدر و مادر قراری نداری
درکجا مسکن گزیده ای ،ای برادرم عبدلله؟

در اکثر اثار و نوشته های محققان از جمله نوشته های محققان تورکمنستان مانند : بردی کربابایف ،ماتی کوسایف و همچنین  در اثار محققان ایرانی از جمله حاج مراد دردی قاضی ،دکتر اراز محمد سارلی ،گنبد دردی اعظمی راد  و….. متفق القول هستند که محمد صفا و عبدلله به اتفاق چودور خان به طرف افغانستان می روند و در خراسان با حمله دشمنانان روبرو شده و در انجا عبدلله کشته می شود و محمد صفا مفقود میگردد . ادامهٔ مطلب »

خبر مرگ قربانقلی بردی محمدوف، رئیس جمهور ترکمنستان تکذیب شد.

قربانقلی

قربانقلی بردی مخمداف – رئیس جمهور ترکمنستان

اسپوتنیک:
به گزارش اسپوتنیک به نقل از سفارت ترکمنستان در مسکو، گزارش مرگ رئیس جمهور ترکمنستان صحت ندارد. پیش از این در روز یکشنبه، شماری از رسانه ها، خبر درگذشت رئیس جمهور ترکمنستان را منتشر نموده بود.

یک نماینده سفارت گفت: «این دروغ مطلق است. این گزارش ها صحت ندارد».

پیش از این در خبرها آمده بود که، اصلان روبایف، مدیر مرکز نظارت بر مشکلات اوراسیا با اشاره به یک منبع محلی خبر درگذشت رئیس جمهور ترکمنستان را اعلام کرد. وی گفت که از تجار ترکمنستان در مورد این موضوع مطلع شده است و زمانی که رئیس جمهور در تعطیلات بود، این اتفاق افتاده است.

یادآوری می شود که قربانقلی بردی محمدوف در روز 15 ژوئیه به تعطیلات رفت. …

جنگ مرو (سال های 1860-1861/م.م.)

Mary Söweşi (1860-1861)

خوجه نفس سارسماز – د.خ.اونق: – تاریخ ترکمن پر است از جنگ و مبارزات آزدیخوانه این ملّت بر علیه حکام زور و قداره بندان تاریخ، این سرزمین گلگون از غنای طبیعت که بر شانس و اقبال حوادث، در نصیب این ملّت افتاده است، رهائی دهند. ترکمن ها تا قرن ها در اکناف صحرا جائی که رودها و نهرهای بزرگ آن سرزمین ها را شرب می کرده است تصرّف و آن جا عمدتاً در اطراف رودهای بزرگ جیحون از شرق و غرب از جانب اوزبوی به بحر خزر می ریخته است، و از جانب جنوب در اطراف رودهای اترک و گرگان مسکن گزیده بودند که در دوره چنگیز خان با مسدود کردن رود بزرگ جیحون، در نواحی خوارزم، این اقوام مجبور به کوچ به جوانب جنوب تا کناره های رود گرگان می شوند. در دوره هجوم نادرشاه دوباره سرزمین های خود را از جانب کناره های شرقی رود جیحون به سمت اوزبوی و صحراهای قاراقوم عقب می نشینند و تا اطراف بالکان، اترک – گرگان را پر می کنند و شهرهای اطراف آموی دریا خالی از سکنه می گردد. این بخش از تاریخ رنجبار ملت ما مصادف است در دوره خوانین و حکّام فئودال اطراف این سرزمین. روزی نبود که با حملات غافلگیرانه خود بر روی مردم بی آزار ما باعث ویرانی خانه و کاشانه های آن ها نشده باشند! در میان این آتش جنگهای بی پایان گاهی شکست و در بیشتر موارد نیز پیروز از میدان بر می گشتند. یکی از آن جنگهای خصم «جنگ ماری /مرو/» بوده است که در دوره ناصرالّدین شاه قاجار فئودال در سال های 1860-1861/م.م. اتّفاق افتاده است. در این جنگ خانمانسوز، ترکمن ها پیروزمندانه در میدان باقی می مانند و قشون ایران را همچون سگ هار از میدان بدر نمودند. در زیر با مراجعه به تاریخ ترکمنستان مستقل به کم و کیف این جنگ می پردازیم.

برای یورش قاجارهای ایران به سوی مرو را اهالی آن «جنگ با قاجارها» نام نهادند. تاریخ وقوع این جنگ را شاعر سخن سرای جنگ ترکمن «عبدالستار قاضی» در مجموعه دیوان اشعار خود در «جنگ نامه» با تحسب سال هجری قمری مصادف با سال 1860-1861 میلادی یاد کرده است. یکی دیگر از منابعی که در مورد تاریخ وقوع این جنگ ثبت شده است، مربوط به اثر «بلوکویل، با عنوان «اسارت در دست ترکمن ها» می باشد. در دوّمین بخش از این کتاب که با عنوان «جنگ» یاداشت شده است. در این یادداشت ها در مورد یورش سربازان ایران به مرو، روز به روز، ماه به ماه، اطلاعات دقیقی ارائه شده است. ولیکن، تعداد سربازان قشون ایران در این جنگ، به نوشته ع. قاضی 70 هزار، بلوکویل و وقایع نگار خیوه محمدیوسف بیانی در کتاب «رُداسلاونایا دئرِو خوارزمشاه اف /شجره سلسله پادشاهان خوارزم/»، تخمیناً 20-32 هزار، سواره و پیاده نظام همچنین 23-32 سرباز توپخانه یادداشت کرده اند.
جلوداران قشو ناصرالّدین شاه را حاکم خراسان و دائی وی میرزا حمزه حشمت الدّوله، و دستیار رشوه خوار وی میرزا محمد قوام الدّوله رهبری می کرده اند. نام میرزا محمد رشوه خوار در بین ترکمن ها به «قارا سرتیپ /سرتیب سیاه/» معروف بوده است. ادامهٔ مطلب »

خوجه نفس یکی از قصبه های قدیمی ترکمنصحرا از جدول توجه مسئولین بیرون گذاشته شده

تصویر هوائی خوجه نفس

تصویر هوائی خوجه نفس

پایگاه خبری ساحل کومیش دئپه –

روستای خوجه نفس نیازمند توجه ویژه مسئولین

به گزارش ساحل کومیش دئپه: دهيار خواجه نفس در مصاحبه با خبرنگار ما گفت: در سال 88 حكم شهر شدن خوجه نفس آمده و حتي به امام جمعه روستا حكم امام جمعه شهر داده شد ولي تا اين زمان هيچ اقدامي براي ايجاد شهرداري صورت نگرفته است.
وي در ادامه گفت : خوجه نفس پنج هزار و دويست نفر جمعيت و در 10 كيلومتري بندر تركمن و 8 كيلومتري کومیش دئپه قرار دارد و شغل بيشتر مردم منطقه دامداري و كشاورزي و صيد و صيادي است و مركز روستاهاي بصير آباد، كملر ،غفار جاني ،قرمه ،قره كيله ،دهنه 1و2 و توماچلر،چارقلي است
شهر شدن خوجه نفس كمك بزرگي مردم خوجه نفس و روستاهاي اطراف مي باشد
.3/4 خیابان های روستا بدون جدول کشی و آسفالت رها شده است
غفور كر گفت: از جمله مشكلات مهم در خوجه نفس خيابانهاي خاكي و بدون جوب در روستا مي باشد كه رفت و آمد مردم را خصوصا در ايام زمستان با مشكل روبرو ساخته است و منظره نا خوشايندي را  در  روستا به وجودآورده است.
برگشت امكانات از خوجه نفس
غفرر كر در ادامه گفت:در مركز بهداشت خوجه نفس قبلا دستگاه آزمايش وجود داشت ولي متاسفانه آن را گرفتند و مردم براي آزمايش دادن مجبورند به کومیش دئپه يا بندر تركمن بروند.
وي افزود قبلا در مركز بهداشت هميشه 2 تا 3 پزشك وجود داشت كه آن هم به يك پزشك كاهش يافته است.
دهيار خوجه نفس در پايان تصريح كرد خوجه نفس  :نيازمند توجه جدي مسئولين خصوصا در قسمت شرق روستا مي باشد كه اميد است مسئولين با توجه به اين دهستان 5200 نفري زمينه رشد و توسعه منطقه را فراهم كنند.
نبود دستگاه خودپرداز پول مشکل دیگر روستا است .
نداشتن دستگاه خود پرداز نیز یکی دیگر از مشکلات مردم روستا است که با توجه به نیاز مبرم  مردم خوجه نفس و روستاهای اطراف ،  لازم است هرچه سریعتر به این مساله هم رسیدگی شود.

چهل سال ،مردمان ایران را غارت کردید و دار و ندار ما رابر باد دادید

..

سیل ویرانگر در استان گلستان و فساد و سوء مدیریت نظام اهریمن

نیره انصاری

نیره انصاری

بدین اعتبار، مرگ و جان باختن بسیاری ازهم میهنان بی‌دفاع در استان گلستان(فاقد تجهیزاتِ منطبق با استانداردهای روز) در اثر سیل و قربانیان و مصدومیت شدید بسیاری از آنان و سایر مردم و شهروندان در این پیوند و صدمات وارده به جسم و منافع آنها، جرم محسوب می شود!

ایران گلوبال: – بیش از یک هفته است که سیل ویرانگر در استان گلستان و دیگر مناطق از جمله شیراز و خرم آباد و… همچنان خسارت های انسانی و مالی به هم میهنانمان وارد می کند.

دهها هزار تن در اثر سیل در استان های گلستان و مازندران آسیب دیده اند. هزاران تن بی خانمان شده اند و به موجب گفته مقامات حکومتی حداقل(500) مسکن تخریب شده است! و این در حالی است که مسئولان حکومتی اعلام کرده اند که تنها (295) تن را اسکان موقت داده و برای ( 347) تن اسکان اضطراری در نظر گرفته شده است!‌
کمترین امکانات در اختیار سیل زدگان قرار گرفته است. معاون سیاسی امنیتی استاندار گلستان گفته است دسترسی به (22) هزار عشایر گلستانی امکان پذیر نیست و عمق فاجعه هرلحظه بیشتر میشود!

نقش و وظایف قانونی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران استان گلستان در جلوگیری و مهار سیل در استان گلستان از منظر حقوقی:
«مدیریت بحران ، به موجب بند (الف) از ماده (1) فصل نخست قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور، مصوب(21،2،1385) مجلس شورای اسلامی:« شرایطی است که در اثر حوادث، رخدادها و عملکردهای طبیعی و انسانی (به جز موارد موضوعه در حوزه های امنیتی و اجتماعی ) به طور ناگهانی یا غیرقابل کنترل به وجود می‌آید و موجب ایجاد مشقت و سختی به یک مجموعه یا جامعه انسانی می‌گردد و بر طرف کردن آن نیاز به اقدام‌ها اضطراری، فوری و فوق‌العاده دارد.» ادامهٔ مطلب »

سیل در ترکمنصحرا – 2

سیل در ترکمنصحرا – 1

سیل در ترکمن صحرا، شعر «غوجا گورگئن»

دألی گورگئن

صحرا را سیل فرا گرفت

ترکمنصحرا – دأالی گورگئن:

سارسماز: چند روزی است اهالی ترکمنصحرا درگیر سیل و باران و طوفان است. در این برهه زمان ناهنجار، باز هم مسئولان دولتی باصطلاح «سلبریتی های رسانه های گروهی ایران بویژه استان گلستان» بجای انعکاس اخبار این مصیبت دلخراش که بر سر مردم ساده و زحمتکش ترکمن صحرا نازل شده است، مشغول برپا کردن جشن و سرورهای خود هستند، گویا این مصیبت را که بر مردم ترکمن نازل شده است، موجب جشن و سرور آن ها شده باشد، بجای همدردی و کمک به مردم سیل زده برنامه های روزانه خود را به نمایش کارتون ها و یا برگزاری جشن اختصاص داده اند. این عکس العمل مسئولان دولتی ذات بد جنس این حکومت نامردمی را به نمایش گذاشته است! طبق خبرهای واصله و منتشره از رسانه های مجازی-مردمی خسارات وارده این مصیبت بیش از حد تصور است. سرریز شدن آب ها از کانال ها و رودخانه های گرگان، قره سو خسارات زیادی بر مزارع و امو.ال مردم مظلوم ما وارد ساخته است و حتی جان چند نفر از اهالی را نیز گرفته است. ریزش باران شدید همراه با رعد و برق های مهیب، آب در بخش علیای رود گورگئن جمع و به سوی بخش سفلی رود که در مسیر آن شهرها و روستاهای مهم ترکمن همچون راز جرگلان، آشخانه، کلاله، گنبدکاووس، بی بی شیروان، … قرار گرفته است یکی پس از دیگری را سیلاب فرا گرفته است. در حال حاضر آب های حاصل از سیلاب ها مناطق چنسبیلی، آق قلا، سیمسین شهر (غارغی-امچالی) را درنوردیده و شهرهای سلاخ، خوجه نفس و کومیش دپه درگیر این سیل هستند. شدّت آب های جاری خیلی از پل ها را که در مسیر آن واقع شده است، شکسته و افزایش حجم آب در پشت سدها بیش از حد و به سرریز شدن سیل از سقف سد وشمگیر که خطر ترک برداشتن آن را در پی دارد، قرار گرفته است. ما ضمن همدردی با اهالی غیور و زحمتکش مردم مان، عدم توانائی حضور در جوار ایلمان در عذاب هستیم. لذا از همه اهالی سایر استان ها بویژه هم ملیّتی های تورک آدربایجان، قشغائی ها، شرکت فعال در بین مردم سیل زده مان جهت کمک و همیاری هستیم. در این فلاکت وارده، برای مردم زحمتکش صحرای مان ضمن اظهار همدردی، سپری شدن این بلایا را از سر ایل مان بدون ضرر جانی و حداقّل خسارات مالی امید بستیم و برای مردم مظلوممان صبر و شکیبائی مسئلت داریم. ما مظلومانه همدردی خود را با شعری بی مقدار در این برهه زمانی اعلام می داریم!

غوجا گوٚرگئن! سن قاهارئنگ گتیرمه،
ایل سنینگکی، سن هم ایلینگکی بولغئل!
غوجا گوٚرگئن! سن غاضابا اوتورما،
ایل سنینگکی، سن هم ایلینگکی بولغئل!ایلینگ هوانداری، نالاش گتیرمه،
آسمانئنگ گؤزیاشئن ایله یئتیرمه،
غایالارئنگ برکیت، داشغئن آتارما،
ایل سنینگکی، سن هم ایلینگکی بولغئل!

ادامهٔ مطلب »

در پی توهین رئیس فدراسیون سوارکاری ایران به ترکمن ها بازیکن تیم ملی فوتبال ایران خواستار پایان نژادپرستی علیه ترکمن‌ها شد

گنید کاووس

ترکمنصحرا – گنبد کاووس

العربیّه – در پی انتشار فایل صوتی از مسعود خلیلی، رئیس فدراسیون سوارکاری ایران که در آن ایران ترکمن‌ها را «عشیره پیژامه‌پوش‌های فقیر سرکش معتاد» خواند، سردار آزمون، بازیکن تیم ملی فوتبال ایران که اصلیتی ترکمنی دارد، خواستار متوقف شدن نژادپرستی علیه اقوام ایرانی شد.

در فایلی که از خلیلی منتشر شد، او گفت که ترکمن‌ها انحصار ورزش سوارکاری را در اختیار خود گرفته و «سرکش» شده‌اند و او خواستار تشکیل گروهی با هدف شکستن انحصار این «فقیرهای معتاد پیژامه‌پوش» است.

او سوارکاری را یک ورزش لوکس معرفی کرد و گفت که رئیس‌فدراسیون سوارکاری دنیا، همسر حاکم دبی و دختر ملک حسین، پادشاه سابق اردن است و مانند «پرنسس‌»ها رفتار می‌کند ولی نمایندگان ایران «یک مشت پیژامه‌پوش فقیر» هستند.

 

ادامهٔ مطلب »