تبریکات نوروزی سال ۱۳۹۷– ۱۳۹۷-نجی یئل نو روز بایرامی قوتلاغی

نوروز بایرامی بارچانگئزا قوتلی بولسئن

!HAPPY NEWRUZ BAYRAM CELEBRATE! – NOWRUZ BAÝRAMY BARÇAŇYZA GUTLY BOLSYN! – С НАСТУПАЮЩИМ HOBPУ3 БАЙРАМOM!

یتیپ گلیأن تأزه یئل نوروزبایرامئنی بارچانگئزا قوتلاماق بیلن ، سیزه و ایچری ماشغالا اوجاغئنگئزا جان ساغلئق و آغزئبیرلیک هم آلئپ باریان مقصاتلی ایشلرینگیزده اوستونلیک آرزو ادیأریس!…
Ýetip gel‎‎ýän täze ýyl Nowruz baýramyny barçaňyza gutlamak bilen, size we içeri-maşgala ojagyňyza jan saglyk we alyp baryanmaksatlyňyzda üstünlik hemra bolsyn!…
فرا رسیدن سال نو شمسی (جشن نوروز) را ضمن تبریک، به شما و کانون گرم خانواده تان، آرزوی سلامتی و اتّخاد، همچنین در فعّالیّتهای آرمانخواهانه و هدفمندتان پیروزی یار و یاورتان باشد. …!

بدین مناسبت این روز را با شعری از شاعری نامعلوم، باستقبال میرویم:

نوروز بمانید که ایّام شمایید! آغاز شمایید و سرانجام شمایید
آن صبح نخستین بهاری که ز شادی می آورد از چلچله پیغام، شمایید!
آن دشت طراوت زده آن جنگل هشیار آن گنبد گردنده ی آرام شمایید!
خورشید گر از بام فلک عشق فشاند، خورشید شما، عشق شما، بام شمایید!
نوروز کهنسال کجا غیر شما بود؟ اسطوره ی تورک و من و نام شمایید!
عشق از نفس گرم شما تازه کند جان افسانه قورقود و زهره ایّام شمایید!
هم مهر و محبّت هم دمـکده ی عشق، هم صاعقه ی خشم ِ بهنگام شمایید!
امروز اگر می چمد ابلیس، غمی نیست در فنّ کمین حوصله ی دام شمایید!
گیرم که سحر رفته و شب دور و دراز است، در کوچه ی خاموش زمان، گام شمایید

ایران ۳۷۰ سال پیش از نگاه سیاح عثمانی (۶): قزوین، نهاوند، همدان

Owulya Chalebi

اولیا چلبی، جهان‌گرد معروف عثمانی (۱۶۱۱-۱۶۸۲)، ۳۷۰ سال پیش

رادیو فردا – سیاحتنامه اولیا چلبی، سیاح معروف عثمانی (۱۶۱۱-۱۶۸۲) که حدودا ۳۷۰ سال پیش دیده‌های خود را از ده‌ها مملکت و سرزمین جهان آن دوره در یازده جلد به قلم آورده، نکات و تفصیلات فوق العاده جالبی در باره بسیاری نقاط ایران آن زمان، زندگی مردم و فرهنگ و زبان آنان دارد که تا کنون عموما از حیطه توجه ایرانیان به دور مانده‌است.

در رابطه با دوره صفوی، تاریخ‌نویسی ایرانی از قرن بیستم به بعد به خوبی از تواریخ و سیاحتنامه‌های اروپایی استفاده کرده، اما سفرنامه‌های شرقی مورد توجه چندانی قرار نگرفته اند. یک دلیل این امر کم بودن سیاحتنامه‌ها به زبان‌های اصلی خاورمیانه یعنی عربی، فارسی و ترکی است، در حالی که در باره همین دوره می‌توان آثار فراوانی به زبان‌های اروپایی یافت.
اولیا چلبی، جهان‌گرد معروف عثمانی (۱۶۱۱-۱۶۸۲)، ۳۷۰ سال پیش دیده‌های خود را از ده‌ها کشور به رشته تحریر درآورد. چلبی دو بار نیز (۱۶۴۷ و ۱۶۵۴) به ایران سفر کرد. او دیده‌ها و یا گاه شنیده‌های خود را از شهرها و ولایات گوناگون شمال غرب ایران آن دوران از قبیل تبریز، اردبیل، ارومیه، مراغه، همدان، نخجوان، گنجه، ایروان، تفلیس، دربند و باکو نوشت. در این سلسه مقالات چکیده مهم‌ترین جنبه‌های بخش ایران، از اصل ترکی عثمانی به فارسی ترجمه شده و در اختیار کاربران رادیو فردا قرار گرفته‌است. آنچه که داخل پرانتزها می‌خوانید، توضیحات مترجم، عباس جوادی، است.
چلبی از سیاحان معدودی است که از عثمانی برخاسته، در کشور‌های دیگر و همسایه سفرکرده و خاطرات سفر خود را به زبان خود، یعنی ترکی عثمانی ثبت کرده‌است. این در عثمانی مصادف است با زمان سلطان مراد چهارم و در ایران زمان سلطنت شاه صفی. یعنی مدت کوتاهی پس از عقد قرارداد صلح بین ایران شیعه و صفوی، و عثمانی سنی.
چلبی دو بار (۱۶۴۷ و ۱۶۵۴) به ایران رفته و دیده‌ها و یا گاه شنیده‌های خود را از شهرها و ولایات گوناگون شمال غرب ایران آن دوران از قبیل تبریز، اردبیل، ارومیه، مراغه، همدان، نخجوان، گنجه، ایروان، تفلیس، دربند و باکو به قلم آورده‌است. در آن دوران هنوز شرق مسلمان تحت حاکمیت دو امپراتوری بزرگ عثمانی و صفوی بود و هنوز قفقاز از ایران جدا نشده بود.

ادامهٔ مطلب »